niedziela, 19 grudnia 2010

Święta Łucja głosi, jaką pogodę styczeń przynosi



Zgodnie z wróżbą taki powinien być lipiec w 2011 roku

Dzisiaj jest 19 grudnia; ten dzień przepowiada pogodę na lipiec. Przed południem i rano było piękne, bezchmurne niebo; około południa zaczęło się troszkę chmurzyć, potem bardziej, a około godziny 14 znów się wypogodziło.

Począwszy od dnia św. Łucji, od 13 grudnia, można wywróżyć pogodę na 12 miesięcy następnego roku. Każdy dzień odpowiada jednemu miesiącowi. 13 grudnia to styczeń, a 24 grudnia (Wigilia) odpowiada grudniowi następnego roku. Jak się zorientowałam, wielu ludzi wierzy w tę wróżbę i często notują pogodę w danym dniu – ważna jest każda godzina, ponieważ odpowiada poszczególnym dniom miesiąca. Ja też kiedyś notowałam, jaka była pogoda w danym dniu-miesiącu; czasem się to sprawdzało, czasem – nie. Nie tylko starsze osoby w to wierzą. Rozmawiałam kiedyś z panią, która mówiła, że jej młoda córka co roku zapisuje pogodę z danego dnia; wierzy w to, ponieważ pogoda się sprawdza. Nie dajmy sobie wmówić, że są to wierzenia stosowane tylko przez naszych dziadków.

O tym starym wierzeniu mówią polskie przysłowia:

Święta Łucja głosi, jaką pogodę styczeń przynosi.

Od Łucji do Wilii licz dwanaście dni,
a w jakim to sobie toku,
słonko we dnie, w nocy gwiazdy,
światłem tuż po sobie lśni,
takim będzie miesiąc każdy,
w nadchodzącym tobie roku,

Od Łucyi dni dwanaście policz sobie do Wilii, patrz na słonko i na gwiazdy, a przepowiesz miesiąc każdy.

Zdjęcie ze strony: przyroda-ilona.blog.pl

sobota, 18 grudnia 2010

Romantyzm i realizm w Krakowie

Trwa głównie w XIX wieku, jednak zaczyna się pod koniec wieku XVIII. W tym okresie w architekturze wraca się do dawnych stylów – powstaje styl neoromański, neogotycki, neorenesansowy, neoklasycystyczny; bardzo rzadkie są budowle w stylu neobarokowym, ponieważ epokę baroku uważa się za okres bezguścia i kiczu. Jedną z realizacji neobarokowych w Krakowie jest Pałac Judkiewicza (obecnie Instytut Ekspertyz Sądowych), zaprojektowany przez Beringera.

Poniżej Kamienica pod Jaszczurem Teodora Talowskiego.



Wiersz o zimie i Bożym Narodzeniu dla dzieci: Śnieżna kołderka

Śnieżna kołderka

Srebrne gwiazdeczki
śniegowe
dzieciom spadają
na głowę.

W niebie tysiące
gwiazdeczek!
mały je tka
aniołeczek.

Siedzi na chmurce
i plecie,
bo się narodzić
ma dziecię.
Anioł Grafika - aniołek, karty anielskie stockowe wektory i ...

niedziela, 5 grudnia 2010

Barok w Krakowie. Kilka uwag z wycieczki

W okresie baroku w Krakowie powstało 25 nowych kościołów. Epoka baroku trwała w Polsce około 150 lat – od końca XVI wieku do początku XVIII wieku.
Poniżej fasada kościoła św. Anny.
Wiele kościołów, budowanych np. w stylu romańskim czy gotyckim, zostało zbarokizowanych; ich wnętrza urządzano na nowo w nowoczesnym stylu barokowym. To dotyczy m.in. romańskiego kościoła św. Andrzeja, którego wnętrze jest typowe dla baroku. Zbarokizowano również Kościół Mariacki; planowano usunąć ołtarz Wita Stwosza i na jego miejsce postawić nowoczesny ołtarz barokowy; na szczęście plany się nie powiodły.

W baroku - jak mówi popularne powiedzenie - każdy święty miał swoje wykręty”. Jest to całkowicie zgodne z prawdą. Wszystkie postacie przedstawiane za pomocą rzeźb znajdują się w ruchu; nie ma postaci statycznych. Anioły, np. w kościele św. Andrzeja, św. Anny, Przemienienia Pańskiego (Pijarów), sprawiają wrażenie, jakby przysiadły tu na chwilę.
W baroku często oszukuje się przeciętnego człowieka. Najlepszym tego przykładem jest kościół Przemienienia Pańskiego; znajduje się tu namalowany ołtarz sprawiający wrażenie prawdziwego, sztuczny, różowo-niebieski marmur; zastosowane techniki, m.in. gra światła i cienia, sprawiają, że wnętrze wydaje się o wiele większe, niż jest w rzeczywistości.
Poniżej wnętrze kościoła św. Anny
W epoce baroku powstawały kalwarie (np. Kalwaria Zebrzydowska), również miasta – ich charakterystyczną cechą były place z gwiaździście się rozchodzącymi ulicami. Te cechę barokowych  miast można zauważyć w Nowej Hucie, gdzie od Placu Centralnego ulice rozchodzą się gwiaździście.

niedziela, 28 listopada 2010

Wiersz o zimie dla dzieci: Pierwszy śnieg

Spadł pierwszy śnieg

Jestem wśród chmur,
w białej mgiełce
miękkiej i lekkiej,
jakby w kołderce.

Srebrzystobiała
pierzynka moja
śnieżnie coś gada,
nuci wciąż słowa:
śnieg, biel, śnieg, biel

Winter Drawing Kids at GetDrawings | Free download

Renesans w Krakowie, kilka ciekawostek z wycieczki

Początek renesansu w Polsce datuje się w architekturze na rok 1503. Wtedy zaprojektowano i zbudowano nagrobek króla Olbrachta w katedrze Wawelskiej – pierwsze w stylu renesansowym dzieło architektoniczne w Polsce. Opinie, że polski renesans zaczął się wcześniej, mogą dotyczyć jedynie sfery idei.

Dach Kaplicy Zygmuntowskiej jest pokryty złotem, które przekazała król Anna Jagiellonka. Było tego aż 60 kilogramów.



W czasach średniowiecza i później nie robiono nagrobków kobietom. Z tego powodu przez wiele lat nie wiedziano, gdzie została pochowana król Polski Jadwiga. Jej obecny nagrobek pochodzi z czasów współczesnych, z początku XX wieku. Jedynym wyjątkiem w tej kwestii była król Polski Anna Jagiellonka, której ufundowano nagrobek w Kaplicy Zygmuntowskiej  w Katedrze Wawelskiej wkrótce po śmierci.

Erazm Ciołek (biskup płocki, który mieszkał w Krakowie) pochodził z rodziny mieszczańskiej. Wykształcony ( ukończył dwa fakultety), znawca sztuki, miał wielkie ambicje, by zostać biskupem. Niestety biskupem mógł zostać tylko szlachcic. Erazm Ciołek, nie widząc innej możliwości zostania biskupem, posunął się do kłamstwa, po prostu powiedział, że jest szlachcicem. Gdy poproszono go, by udokumentował swoje pochodzenie, odrzekł, że słowo szlachcica samo w sobie jest pewne i niezłomne („W piśmiennictwie dawnej Polski często powtarzał się zwrot: verbum nobile – słowo szlachcica. Żywiono przekonanie, że słowo szlachcica to święta rzecz, a jego dotrzymanie jest gwarancją rzetelności i honoru”). Musiano mu uwierzyć; i tak został biskupem.
Kamienica nr 17 przy ulicy Kanoniczej to Pałac biskupa Erazma Ciołka – zabytkowy pałac z XVI wieku. Obecnie mieści się tu oddział Muzeum Narodowego w Krakowie.
W kościele franciszkanów znajduje się zbór portretów biskupów krakowskich. Na uwagę zasługują renesansowe, nieliczne w tym stylu w Polsce, portrety biskupów Tomickiego i Gamrata. Obaj byli znani z niezbyt prawego życia. Jednak Gamrat szczególnie się wsławił. Od jego nazwiska pochodzi pojęcie „gamratka”, czyli inaczej prostytutka, co pozostawiam bez komentarza.

Poniżej renesansowe krużganki na wawelskim dziedzińcu zamkowym.




piątek, 19 listopada 2010

Wiersze z czasów dzieciństwa moich dzieci

Śmiech

Gdy się Michaś  śmieje,
to nasz dom jaśnieje.
Uciekają smutki
do starej psiej budki.
Uśmiechnięte buzie
babci, taty, mamy
i też cioci Nusi.
Wszyscy w uśmiech gramy.


Ech

Michasia śmiech
to cud, ech...
Dzwoneczki dzwoniące,
skrzypeczki grające
i koniki polne
 na zielonej łące.
Aż zapiera dech
            ech...

wtorek, 16 listopada 2010

Wartałoby

Mieszkam w Krakowie od kilkunastu lat. Przeprowadzając się z Pomorza, weszłam w całkowicie nowe środowisko, miasto, region. Nie wiedziałam jednak, że dotyczy to również języka. Zetknęłam się tu z wieloma regionalizmami, które pogłębiły moje początkowe poczucie wyobcowania. Nie będę pisać o "na dworze" i "na polu", bo są one powszechnie znane i oczywiste. Chciałabym napisać o "wartałoby".

czwartek, 11 listopada 2010

Niepodległość w Krakowie i Isaac Singer

Dzisiaj byłam na wycieczce po Krakowie organizowanej przez Koło Grodzkie PTTK ( w ramach akcji "Zdobywamy odznakę Przyjaciela Krakowa"). Dowiedziałam się m.in., że Kraków był pierwszym miastem w Polsce, które odzyskało niepodległość. 31 października 1918 r. polscy oficerowie armii austriackiej pod dowództwem porucznika Antoniego Stawarza dokonali bezkrwawego przejęcia władzy w Krakowie. Rankiem zajęli koszary wojskowe na krakowskim Podgórzu, a do południa pozostałe obiekty wojskowe w mieście. Na koniec dokonali symbolicznego przejęcia odwachu na Rynku Głównym.
Austriackich żołnierzy było ok. 12 tys., a Polaków około kilkaset.

Zdjęcie przedstawiające czas wyzwolenia - 31 października 1918 roku. Żołnierze mają przypięte do czapek biało-czerwone kokardy:
31 października 1918 r. Żołnierze pierwszej polskiej warty na odwachu krakowskiego ratusza składają przysięgę. Do czapek przypięte symboliczne biało-czerwone kokardy. /Z archiwum Narodowego Archiwum Cyfrowego
Porucznik Antoni Stawarz:
Małopolscy Bohaterowie Niepodległości. Antoni Stawarz (1889-1955 ...
Okladka bez kodu.indd

Ostatnio zaczęłam czytać beletrystykę. Był czas, że w ogóle nie czytałam powieści (czytałam głównie książki psychologiczne), bo szkoda mi było na to czasu, a teraz chętnie wracam. Przeczytałam kilka powieści Isaaca Singera, m.in. "Szosza", "Miłość i wygnanie", a także zbiory opowiadań. Wiedziałam, że jest dobrym, cenionym pisarzem (laureatem Nagrody Nobla), ale zawsze kojarzył mi się z nudą. Nie wiem dlaczego. Przez wiele lat miałam w swojej prywatnej bibliotece "Sztukmistrza z Lublina", ale nigdy do tej powieści nie zajrzałam. Teraz cieszę się, że zaczęłam czytać Jego powieści i jestem wdzięczna losowi (?), przypadkowi, że tak się stało.
Isaac Bashevis Singer – polski noblista języka jidysz | Agencja ...
The World of Isaac Bashevis Singer | YIVO Institute for Jewish ...
Isaac Bashevis Singer (19011) - Lubimyczytać.pl
Sztukmistrz z Lublina - Isaac Bashevis Singer - 7155070524 ...
Sztukmistrz z Lublina, Isaac Bashevis Singer, Wydawnictwo Literackie


środa, 27 października 2010

Wiersz ortograficzny z rz, ż: Gdy perz się zaperza

Pisanie ich to wielka zabawa i satysfakcja. Zakładam np., że w danym wierszyku użyję jak najwięcej wyrazów z RZ. Staram się sobie przypomnieć jak najwięcej skomplikowanych pod względem ortograficznym słów - i często to właśnie one decydują o treści wiersza. Tak było w większości moich wierszy. Oto kilka z nich.




Gdy perz się zaperza

Gdy perz się zaperza,
na  grządkach się płoży,
aż cały warzywnik
wzburzony się trwoży.

Gdy perz się zaperza,
to w złości się mnoży.
Pierzchają warzywa:
ależ perz nerwowy!

Warzywa - kolorowanki dla dzieci | Mamotoja.pl


sobota, 23 października 2010

Wiersze o deszczu dla dzieci: Kałuże

Witam na moim blogu.
Mam nadzieję, że te wierszyki Wam się spodobają. Pisałam je dla moich dzieci, gdy były małe. 

Kałuże

Zimno, deszcz, ulewa,

Mokro, zawierucha,
kałuża się śmieje
od ucha do ucha.

Parasol ma katar!

kalosze kichają!
kałuże się chlapią,
aż się naśmiewają.