piątek, 28 października 2011

Dwór w Branicach (siedziba Muzeum Archeologicznego)

Dwór klasycystyczny z początku XIX wieku, znajdujący się w Branicach, został wystawiony przez rodzinę Badenich, która odziedziczyła stary dworek po Branickich. Ostatni z rodu Branickich Klemens Branicki (mieszkał w Białymstoku) zmarł w końcu XVIII wieku.

piątek, 21 października 2011

Wiersz ortograficzny z ż i rz - Żartobliwe rady

Żartobliwe rady

Nie lekceważ chrząszczy i dżdżownic,
bądź grzeczny, lecz nie przemądrzały,
zażywaj łażenia po drzewach,
świat przemierzaj własnymi ścieżkami.

Mężnie znoś sprzeciwy rodziców,
nie płosz w borze leśnej zwierzyny,
trzymaj się z dala od nudziarzy,
nie wrzeszcz i nie bądź uciążliwy.



piątek, 14 października 2011

Pałac Wodzickich w Kościelnikach i grobowiec na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Pierwsze zapiski o Kościelnikach pochodzą z XIV wieku. Już Jan Długosz  pisał w kronikach o dużym i bogatym folwarku rycerskim należącym do rodziny Odrowążów. Od początku XVII wieku Kościelniki znalazły się w posiadaniu Stanisława Lubomirskiego, który ze skromnego szlachcica stał się właścicielem około 900 wsi. Wzniósł on obwodowe mury obronne w oparciu o istniejący budynek zameczku, wraz z kazamatami, budynkiem bramnym i kaplicą.

Pałac w Kościelnikach to przykład klasycznego pałacu na fortecy (palazo in fortece). Jest to nowy typ fortyfikacji oparty o nasypy ziemne. Skarpa otaczająca pałac jest wzmocniona murem.


W 1697 roku Stefan Morstin został właścicielem Kościelnik i to on rozpoczął budowę pałacu pośrodku zastanej fortalicji na przełomie XVII i XVIII wieku. W parku został założony tarasowy ogród włoski, zbudowano wschodnią oficynę. Projektantem pałacu i oficyny wschodniej był słynny architekt dworu saskiego, Włoch Józef Piola. Prace wykończeniowe trwały do 1726 roku.

Rezydencja stanowi unikatowe w Małopolsce założenie entre cour et jardin, oparte na osiowej, symetrycznej kompozycji z pałacem pośrodku, z budynkiem bramnym i dwiema oficynami od północy oraz kaplicą i oranżerią od południa.

Od 1773 roku do końca II wojny światowej Kościelniki, z krótką przerwą, należały do rodziny Wodzickich, dawniej jednej z najzamożniejszych na ziemi krakowskiej, która rozbudowywała i upiększała pałac, otoczony tarasowymi ogrodami z kanałami wodnymi i sadzawkami, altanami, oranżerią, kaplicą, oficynami.



piątek, 7 października 2011

Dwór Pawła Popiela w Ruszczy

Na początku XIX wieku Ruszczę odziedziczyła po swoim ojcu Marcinie Badenim Zofia Popiel. Następnie około 1830 roku dobra rusieckie przejął od matki Paweł Popiel, który na miejscu dawnego wybudował w 1863 nowy dwór w stylu neorenesansowym.

Paweł Popiel był ultrakonserwatystą, zwolennikiem współpracy z Rosją. Uważał np., że szkoły na wsi są całkowicie niepotrzebne. Był również przeciwnikiem powstań narodowowyzwoleńczych. Mimo tego jego synowie wzięli udział w powstaniu. 
Paweł Popiel finansował konserwację wielu zabytków Krakowa; był głównym konserwatorem zabytków w II połowie XIX wieku. Przeprowadził inwentaryzację zabytków po wielkim pożarze w 1850 roku i restaurację wielu krakowskich kościołów. Współdziałał również przy zakładaniu Muzeum Narodowego.

Liczył się w polityce międzynarodowej. Zgromadził w tym dworze wspaniałe zbiory sztuki, np. wiele obrazów Piotra Michałowskiego, który mieszkał niedaleko Ruszczy i był przyjacielem Popiela.

W 1918 roku rodzina Popielów gościła w swoim dworku na obiedzie Achillesa Ratti, późniejszego papieża Piusa XI. To wydarzenie upamiętnia tablica wmurowana w ścianę pobliskiego kościoła św. Grzegorza.

Po wojnie była tu poczta i inne instytucje, które z czasem usunięto. Dwór stał pusty, niszczony przez okolicznych meneli. Ostatnio został odzyskany przez rodzinę Popielów, która ma również dwór w Kurozwękach. Opieka nad dworem w Kurozwękach zajmuje im sporo czasu, dlatego nie mają możliwości zająć się posiadłością w Ruszczy.

środa, 5 października 2011

Wiersze o jesieni dla dzieci: Jesień

Jesień

Jesień to drzew barwne bukiety
i pod stopami szelest liści,
lśniące kasztany pod drzewami,
winogronowych słodycz kiści,

bocianie gniazda opuszczone,
ptasie wędrówki i odloty,
taniec czerwonych, złotych liści,
żołędzie w czapeczkach brązowych.

sobota, 1 października 2011

Wiersze o jesieni dla dzieci: Jesienne liście

Jesienne liście

Leciutko, powoli
wirują na wietrze
i z gracją spadają
na ziemię – tanecznie.

Piruet, trzy kroki,
jesienny trwa balet,
w złocistych spódniczkach
liście mkną z powabem.