czwartek, 29 grudnia 2011

Collegium Maius w Krakowie

W 1364 roku król Kazimierz Wielki powołał Akademię Krakowską. Pierwsze wykłady odbywały się na Wzgórzu Wawelskim. Po sześciu latach król umarł, nie zdążywszy wcześniej uporządkować spraw związanych z lokalizacją nowej uczelni. Po jego śmierci uczelnia podupadła. Jego następczyni Królowa Jadwiga, świadoma wagi istnienia w Polsce wyższej uczelni, przekazała cały swój osobisty majątek na odbudowę Akademii.
Król Władysław Jagiełło wykupił narożną kamienicę (róg ul. św. Anny i Jagiellońskiej) i w lipcu 1400 roku odbył się tu pierwszy wykład.
Około 1430 roku powstała Izba Wspólna (Stuba Communis). Początkowo budynki wchodzące w skład Collegium Maius były rozrzucone. Do scalenia ich doszło po pożarach w tej części dzielnicy. Najstarszą częścią Collegium Maius jest część narożna z typowym gotyckim szczytem.

poniedziałek, 19 grudnia 2011

Wiersz o zimie i Bożym Narodzeniu: Zima i Święta

Zima i Święta

Świat w srebrzystych falbankach,
dzieci jeżdżą na sankach.
Bieluteńka pierzynka
i świąteczna choinka.

Dzieci lepią bałwanka.
Drzewa w srebrnych piżamkach
- w białych darach od Zimy -
będą piękne sny śniły.


sobota, 17 grudnia 2011

Wiersz o zimie dla dzieci: Zimowy sen

Zimowy sen

Jadę białymi saniami w śniegu,

w srebrzystobiałym mrozie,
wyruszam w zimową podróż
po kryształowej drodze

Mijam zmarznięte bory
i ośnieżone gór szczyty,
kryształy zmarzniętych jezior
i ogród śniegiem okryty


poniedziałek, 12 grudnia 2011

Jan Matejko

Jego dokładna data urodzin nie jest znana; urodził się między czerwcem a lipcem 1838 roku jako dziewiąte z jedenastu dzieci. Ojciec Franciszek był Czechem o nazwisku Matiejka (był nauczycielem muzyki), a matka Joanna pochodziła z rodziny Rossbergów z Saksonii (pochodzenia ewangelickiego); jej ojciec był siodlarzem. Rodzice wzięli ślub w Krakowie w kościele św. Krzyża; tu też był chrzczony Jan Matejko. Mieszkali przy ul. Floriańskiej 44.

W młodym wieku stracił matkę; dzieckiem zajmowała się siostra matki. Ojciec był bardzo surowy w sprawach wychowania i nie chciał się zgodzić na naukę malarstwa. Jan chodził do szkoły podstawowej przy kościele św. Barbary, a potem do gimnazjum św. Anny. Niestety nie był dobrym uczniem; nie dostał promocji do trzeciej klasy i całkowicie zakończył naukę. W rodzinie zauważono jego talent malarski, jednak ojciec nie chciał się zgodzić na naukę malarstwa. Za namową starszego brata ojciec jednak zgodził się na umieszczenie go w charakterze ucznia w pracowni malarskiej Stattlera przy ul. Kopernika. Był bardzo niski, wątłego zdrowia, dlatego też nie wziął udziału w powstaniu styczniowym. Dwaj jego bracia walczyli, a jeden z nich zginął w powstaniu.

Ożenił się z Teodorą z Giebułtowskich; długo o nią zabiegał, była piękną kobietą. Ślub wzięli w kościele Karmelitów na Piasku i zamieszkali przy ul. Krupniczej zaraz za Bagatelą. Mieli pięcioro dzieci, jedna z córek zmarła krótko po urodzeniu; wszystkie urodziły się na ul. Krupniczej. Były to dwie dziewczynki: Helena i Beata oraz dwóch synów: Tadeusz i Jerzy. Później przeprowadzili się na ul. Floriańską 44; była to kamienica po jego rodzicach, którą odkupił od rodziny; nazywana też jest „Pod Trzema Gębami (Pyskami)”; tę nazwę jednoznacznie kojarzono z żoną mistrza. Niestety opinia o żonie Teodorze nie jest dobra; może dlatego m.in., że w złym świetle opisywał ją sekretarz Matejki Gorzkowski, który jej bardzo nie lubił. Była ona chora psychicznie, przebywała nawet z tego powodu w szpitalu. Ich małżeństwo uchodzi za nieudane, choć było w nim wiele dobrych chwil, jak np. wyjazd do Wenecji. Matejko namalował kilka portretów żony, np. w stroju ślubnym. Na obrazie „Zygmunt August z Barbarą Radziwiłłówną” zamieścił portret swój i żony.
Poniżej Dom pod Trzema Pyskami, w którym Matejko spędził dzieciństwo; potem mieszkał tu ze swoją rodziną.
Dworek w Krzesławicach kupił za honorarium otrzymane za kolejne dzieło.

sobota, 3 grudnia 2011

Wiersz ortograficzny z u i ó - Kulturalne rady

Kulturalne rady

Wyślij przyjaciółce pocztówkę z podróży,
Muzykuj, nurkuj, twórz oraz poszukuj,
Bądź dumny i cudowny, ale nie potulny,
zupę ogórkową ugotować spróbuj.

Utrzymuj w porządku pokój, biurko, półki,
Kiedy głupio coś robisz, postukaj się w główkę,
Zaprzyjaźnij się w parku z rudą wiewióreczką,
umów się z drużyną na grę w koszykówkę.