czwartek, 29 grudnia 2011

Collegium Maius w Krakowie

W 1364 roku król Kazimierz Wielki powołał Akademię Krakowską. Pierwsze wykłady odbywały się na Wzgórzu Wawelskim. Po sześciu latach król umarł, nie zdążywszy wcześniej uporządkować spraw związanych z lokalizacją nowej uczelni. Po jego śmierci uczelnia podupadła. Jego następczyni Królowa Jadwiga, świadoma wagi istnienia w Polsce wyższej uczelni, przekazała cały swój osobisty majątek na odbudowę Akademii.
Król Władysław Jagiełło wykupił narożną kamienicę (róg ul. św. Anny i Jagiellońskiej) i w lipcu 1400 roku odbył się tu pierwszy wykład.
Około 1430 roku powstała Izba Wspólna (Stuba Communis). Początkowo budynki wchodzące w skład Collegium Maius były rozrzucone. Do scalenia ich doszło po pożarach w tej części dzielnicy. Najstarszą częścią Collegium Maius jest część narożna z typowym gotyckim szczytem.


Na dziedzińcu znajdują się filary zdobione kryształowo – sklepienie kryształowe jest jednym z najpiękniejszych w okresie gotyku. 
Na pierwszym piętrze wejście do dawnej biblioteki jest ozdobione najpiękniejszym gotyckim portalem i nazywane jest Złotą Bramą (Aurea Porta).
Nad portalem znajduje się zegar z 1460 roku (w tym roku powstała jego pierwsza wersja), który w kolejnych latach był odnawiany. O godzinie 11, 13 i 15 z zegara przy wtórze melodii Gaudeamus Igitur wyłaniają się figury osób związanych z Akademią: Królowej Jadwigi, Władysława Jagiełły, św. Jana Kantego, Hugona Kołłątaja, Stanisława ze Skalbmierza, pedela.
Na uwagę zasługuje też płyta fundacyjna ukazująca Zbigniewa Oleśnickiego; ufundował on Bursę Jerozolimską, która nie przetrwała do naszych czasów.
We wnętrzach Collegium Maius znajduje się obecnie Muzeum UJ.
Pomieszczenie, w którym znajduje się biblioteka, pochodzi z początku XVI wieku. W 1940 roku zbiory biblioteczne zostały przeniesione do innej siedziby. Jeden raz w miesiącu obraduje tu Senat obecnego UJ.
W Skarbcu znajduje się złoty globus z początku XVI wieku, jedyny w tamtych czasach na świecie, na którym zaznaczono nowy ląd Amerykę. Jest też np. berło Królowej Jadwigi, Zbigniewa Oleśnickiego, stół Jana III Sobieskiego – który był studentem Uniwersytetu. W drugiej części Skarbca znajdują się elementy sztuki sakralnej, a także m.in. renesansowe łyżki, barokowe kufle; jest też puchar Kazimierza Jagiellończyka. Do współczesnych darów należą: Oskar Andrzeja Wajdy, Nobel Wisławy Szymborskiej, medal olimpijski Korzeniowskiego.
Do zwiedzania są udostępnione dwa pokoje mieszkalne dawnych profesorów UJ.
W Auli Jagiellońskiej znajdują się portrety m.in. królów polskich, rektorów, sławnych absolwentów, np. Mikołaja Kopernika, Jana Pawła II.


Refektarz (Izba Wspólna)
Pokoje profesorskie
Skarbiec
Globus i berło Króla Polski - Jadwigi:
Renesansowe łyżki:
Szafka z eksponatami:
"Nobel" Wisławy Szymborskiej:



Aula Jagiellońska
Portrety w Sali Reprezentacyjnej:
Sala Reprezentacyjna:
Portret Mikołaja Kopernika:
Portret Papieża Jana Pawła II:
"Sufit" Sali Reprezentacyjnej:


3 komentarze:

  1. Pomyśleć że uczelnie wyższe i szkolnictwo tak bardzo zmieniło się od tamtych czasów.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zmiana jest ogromna i jednocześnie fascynująca.
      Serdecznie pozdrawiam :)

      Usuń