Barok w Krakowie. Kilka uwag z wycieczki

W okresie baroku w Krakowie powstało 25 nowych kościołów. Epoka baroku trwała w Polsce około 150 lat – od końca XVI wieku do początku XVIII wieku.
Poniżej fasada kościoła św. Anny.

Wiele kościołów, budowanych np. w stylu romańskim czy gotyckim, zostało zbarokizowanych; ich wnętrza urządzano na nowo w nowoczesnym stylu barokowym. To dotyczy m.in. romańskiego kościoła św. Andrzeja, którego wnętrze jest typowe dla baroku. Zbarokizowano również Kościół Mariacki; planowano usunąć ołtarz Wita Stwosza i na jego miejsce postawić nowoczesny ołtarz barokowy; na szczęście plany się nie powiodły.

„W baroku - jak mówi popularne powiedzenie - każdy święty miał swoje wykręty”. Jest to całkowicie zgodne z prawdą. Wszystkie postacie przedstawiane za pomocą rzeźb znajdują się w ruchu; nie ma postaci statycznych. Anioły, np. w kościele św. Andrzeja, św. Anny, Przemienienia Pańskiego (Pijarów), sprawiają wrażenie, jakby przysiadły tu na chwilę.

W baroku często oszukuje się przeciętnego człowieka. Najlepszym tego przykładem jest kościół Przemienienia Pańskiego; znajduje się tu namalowany ołtarz sprawiający wrażenie prawdziwego, sztuczny, różowo-niebieski marmur; zastosowane techniki, m.in. gra światła i cienia, sprawiają, że wnętrze wydaje się o wiele większe, niż jest w rzeczywistości.
Poniżej wnętrze kościoła św. Anny

W epoce baroku powstawały kalwarie (np. Kalwaria Zebrzydowska), również miasta – ich charakterystyczną cechą były place z gwiaździście się rozchodzącymi ulicami. Te cechę barokowych  miast można zauważyć w Nowej Hucie, gdzie od Placu Centralnego ulice rozchodzą się gwiaździście.