czwartek, 25 września 2014

Dwór Żeleńskich w Łuczanowicach

Od XVI do XIX wieku wieś Łuczanowice należała do rodziny Żeleńskich z Żelanki, która mieszkała w starym, nieistniejącym już dworze. Ostatnim właścicielem był dziadek Tadeusza Boya Żeleńskiego. Boy Żeleński często tu bywał; dwór był również odwiedzany przez Kossaka, Wyczółkowskiego, Malczewskiego, Sanguszków i wiele innych znakomitości. Ich nazwiska zostały zapisane w zachowanej do dziś w księdze gości.


Żeleńscy początkowo przystali do braci polskich, a potem zostali kalwinami mocno propagującymi nową wiarę. Od 1591 roku we dworze w Łuczanowicach odbywały się w kaplicy nabożeństwa protestanckie. W 1636 roku odbył się zjazd dysydentów religijnych wyznania augsburskiego i kalwińskiego, na którym zawarto unię.
Gminę w Łuczanowicach zamknięto wyrokiem trybunalskim w 1687 roku, jednak nabożeństwa dalej się odbywały, lecz nieoficjalnie. Była to jedyna protestancka kaplica w okolicy, która zachowała się dzięki temu, że była poza Krakowem. W Krakowie wszystkie kaplice i kościoły protestanckie zamknięto. W 1787 roku Marcjan Żeleński zbudował nowy dwór i założył kalwiński cmentarz na wzgórzu (który przetrwał do czasów obecnych), gdzie pochował szczątki swoich przodków.

Zabytkowy dwór z XVIII wieku spłonął. W 1902 znany krakowski architekt Tadeusz Stryjeński zaprojektował na zlecenie Mycielskich murowany budynek dworu w formie zamku rycerskiego; do jednego ze skrzydeł włączył dawną protestancką kaplicę
Stary dwór obecnie jest zamieszkiwany, dzięki czemu nie niszczeje jak inne dwory w okolicy.
Otacza go piękny park.
Łuczanowice należą do dzielnicy Krakowa - Nowa Huta. 

10 komentarzy:

  1. Bardzo ciekawe miejsce - a jeszcze tam nie byłem, trzeba nadrobić przy okazji.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W tej okolicy jest więcej starych dworów z ciekawą historią :)

      Usuń
    2. Tym większe moje zdziwienie własną niewiedzą, bo sporo w okolicach Nowej Huty i Mogiły w wieku akademickim jeździłem na rowerze. Powinienem był wcześniej czy później tam trafić...

      Usuń
    3. Trochę mało są reklamowane, moim zdaniem.

      Usuń
  2. Jak to możliwe, że jeszcze tam nie byłam? Koniecznie muszę nadrobić:) Ciekawe miejsce.

    OdpowiedzUsuń
  3. Ja też nie wiedziałam,że istnieje taki dwór.... Muszę go kiedyś zobaczyć.
    Pozdrawiam serdecznie:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dwory leżące poza centrum Krakowa są raczej mało znane, jak zauważyłam :)

      Usuń
  4. Piękne miejsce , dwór i ogród wokól. też wynajduje takie w swoich okolicach. dobranoc:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Miejsce ładne, a przede wszystkim bogate w ważne wydarzenia historyczne.
      Pozdrawiam.

      Usuń