Dwór Żeleńskich w Łuczanowicach

Od XVI do XIX wieku wieś Łuczanowice należała do rodziny Żeleńskich z Żelanki, która mieszkała w starym, nieistniejącym już dworze. Ostatnim właścicielem był dziadek Tadeusza Boya Żeleńskiego. Boy Żeleński często tu bywał; dwór był również odwiedzany przez Kossaka, Wyczółkowskiego, Malczewskiego, Sanguszków i wiele innych znakomitości. Ich nazwiska zostały zapisane w zachowanej do dziś w księdze gości.

Żeleńscy początkowo przystali do braci polskich, a potem zostali kalwinami mocno propagującymi nową wiarę. Od 1591 roku we dworze w Łuczanowicach odbywały się w kaplicy nabożeństwa protestanckie. W 1636 roku odbył się zjazd dysydentów religijnych wyznania augsburskiego i kalwińskiego, na którym zawarto unię.

Gminę w Łuczanowicach zamknięto wyrokiem trybunalskim w 1687 roku, jednak nabożeństwa dalej się odbywały, lecz nieoficjalnie. Była to jedyna protestancka kaplica w okolicy, która zachowała się dzięki temu, że była poza Krakowem. W Krakowie wszystkie kaplice i kościoły protestanckie zamknięto. W 1787 roku Marcjan Żeleński zbudował nowy dwór i założył kalwiński cmentarz na wzgórzu (który przetrwał do czasów obecnych), gdzie pochował szczątki swoich przodków.

Zabytkowy dwór z XVIII wieku spłonął. W 1902 znany krakowski architekt Tadeusz Stryjeński zaprojektował na zlecenie Mycielskich murowany budynek dworu w formie zamku rycerskiego; do jednego ze skrzydeł włączył dawną protestancką kaplicę. 

Stary dwór obecnie jest zamieszkiwany, dzięki czemu nie niszczeje jak inne dwory w okolicy.

Otacza go piękny park.

Łuczanowice należą do dzielnicy Krakowa - Nowa Huta.