środa, 17 lutego 2016

Elementy barokowe w średniowiecznych budynkach Krakowa

W okresie baroku wiele kościołów gotyckich zostało całkowicie przebudowanych w stylu barokowym. Tak było np. z kościołem św. Floriana w Krakowie. Nic nie zostało z dawnego gotyckiego kościoła.
Do innych kościołów i budynków świeckich dodawano elementy barokowe, aby wyglądały modnie - zgodnie z duchem epoki. Dodawanie elementów barokowych nazywane jest barokizacją.
Wiele kościołów na tym ucierpiało. Najbardziej żałuję kościołów romańskich, których już nie zobaczymy w dawnej postaci. A tak niewiele ich w Polsce zostało.
A teraz przedstawiam kościół św. Wojciecha, znajdujący się na rynku w Krakowie. Podaje się go jako typowy przykład kościoła zbudowanego w stylu romańskim. Niestety, ja tego stylu w nim prawie nie zauważam. Zdominowany przez dużą barokową kopułę i barokowy portal, ozdobiony figurami na murach, zatracił swój pierwotny styl.
Dawny romański portal zastąpiono portalem barokowym.


Figury na murach powodują, że kościół staje się jeszcze bardziej barokowy.
Gdy patrzę na romański kościół św. Andrzeja, zauważam w nim więcej stylu romańskiego niż w przypadku kościoła św. Wojciecha. Barokowe kopuły na wieżach nie są tak duże i dominujące, barokowy portal znajduje się na uboczu. To wszystko sprawia, że elementy barokowe nie przytłaczają dawnego stylu i mogę śmiało o nim powiedzieć, że jest kościołem romańskim.
A to zbarokizowany portal.
Wieża ratuszowa, znajdująca się na krakowskim rynku, to jedyna pozostałość po zburzonym w XIX wieku gotyckim ratuszu. Jednak w tym przypadku barokowy hełm na dawnej wieży ratuszowej nie razi mnie tak bardzo. Uważam, że ogólne wrażenie jest pozytywne.
Kościół Mariacki to główny kościół Krakowa - zbudowany w stylu gotyckim. W XVIII wieku wnętrze kościoła zostało częściowo przebudowane w stylu barokowym; z tego okresu pochodzi również późnobarokowa kruchta, którą pokazuję na zdjęciu. Jest to jedyny element barokowy, jeśli chodzi o zewnętrzną część kościoła.
Ta niewielka kruchta nie ma żadnego wpływu na gotycki styl kościoła. Pokazuję ją tylko dlatego, by ukazać, jak bardzo ekspansywny był styl barokowy.
Brama Floriańska również została nakryta barokowym hełmem, choć jest przecież budynkiem typowo gotyckim. Hełm jest niewielki, ale musiano go dodać. Bo jakby to było - główna brama krakowska bez akcentu barokowego? :)
A to dla porównania gotyckie baszty bez elementów barokowych, z wieżami typowo gotyckimi. Obydwie baszty pochodzą z tego samego okresu co Brama Floriańska.
Baszta Pasamoników
i Baszta Stolarzy (Stolarska).

24 komentarze:

  1. Piękne te nasze krakowskie kościoły.
    Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo lubię kościół św. Andrzeja i św. Anny. Właściwie wszystkie są piękne. Pozdrawiam :)

      Usuń
  2. Bardzo ciekawe spostrzeżenia. Widać modernizowano budynki, aby były modniejsze:D
    Buziaki:))

    OdpowiedzUsuń
  3. Zwróciłaś Haniu uwagę na bardzo ciekawy temat. Nie bardzo znam się na architektonicznych detalach ale niewątpliwie masz rację. Pozostaje nam traktować te obiekty jako świadectwo zmian zachodzących przez wieki.
    Osobiście mam sentyment do kościoła św. Anny.
    Cieplutko pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Każda epoka zostawiła po sobie jakiś ślad; jednak barok zostawił tych śladów najwięcej.

      Usuń
  4. To bardzo ciekawe,prawie wszystkie kościoły Krakowa przeszły barokizację.
    Pozdrawiam:)*

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Sądzę, że tak; tylko nieliczne kościoły tego uniknęły :)

      Usuń
  5. Moimi faworytami też są kościoły; św. Anny i Andrzeja.
    Ilekroć jestem w Krakowie odwiedzam kościół św. Barbary i Wojciecha.
    Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja do kościoła św. Wojciecha zaglądam rzadko; właściwie to nie wiem dlaczego.
      Pozdrawiam :)

      Usuń
  6. Piękne miejsca i detale. Moda dała wiele pozytywnych zmian. Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Może jest ładniej, ale szkoda mi zwłaszcza kościołów romańskich :)

      Usuń
  7. Dodatkowe ozdoby nie koniecznie zdobiły. Ja też bym wolała, żeby coś zostało takie, jakie zostało wybudowane. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  8. Świetna robota.
    Ten portal u Św. Andrzeja to na moje oko jeszcze późny renesans.

    OdpowiedzUsuń
  9. Haniu, lubię Twoim okiem patrzeć na Kraków! Bardzo Ci za to dziękuję:)

    OdpowiedzUsuń
  10. Odpowiedzi
    1. Lubię te dawne style w architekturze średniowiecza, renesansu itd.

      Usuń
  11. W każdym zakątku sztuka i historia - ot, magiczny Kraków!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Miasto zaczarowane jak w "Zaczarowanej dorożce" Gałczyńskiego :)

      Usuń
  12. Toruń, jedno z moich ulubionych miast.

    OdpowiedzUsuń