poniedziałek, 2 grudnia 2013

Baszty i bramy Krakowa: Rzeźnicza, Floriańska, Pasamoników, Stolarska

Powszechnie uważa się, że Brama Floriańska jest jedyną zachowaną bramą, wchodzącą w skład murów obronnych. Ta opinia jest nieprawdziwa. Zachowała się również druga brama - Brama Rzeźnicza. Jest to najstarsza brama, wzniesiona w 1228 roku.


Nie pełniła swojej funkcji zbyt długo, ponieważ została zamurowana w XIV wieku po buncie wójta Alberta. Władysław Łokietek rozwścieczony buntem wójta krakowskiego, skierowanym przeciwko niemu, rozkazał część miasta, w której urzędował wójt, zburzyć, a bramę zamurować. Jej historia nie trwała długo. Jednak miała szczęście, bo tylko jako jedna z dwóch dotrwała do naszych czasów.

Brama Floriańska to jedna z najbardziej znanych i reprezentacyjnych budowli Krakowa. Jej patronem jest św. Florian, którego rzeźba - w stylu barokowym z XVII wieku - znajduje się od strony miasta. Bramy bronił cech kuśnierzy. Została zbudowana w 1300 roku.
Brama była częściowo zmieniana. Jej hełm, pierwotnie gotycki, przebudowano w stylu barokowym.
Płaskorzeźba orła piastowskiego, zaprojektowana przez Jana Matejkę, powstała w końcu XIX wieku.
Zachowały się trzy baszty: Pasamoników, Stolarska i Ciesielska.
Najpiękniejsza z nich jest Baszta Pasamoników, czyli rzemieślników zajmujących się wyrabianiem pasów. Została zbudowana w XV wieku.
Jest ozdobiona charakterystycznym dla stylu romańskiego i gotyckiego - fryzem arkadkowym, czyli ornamentem złożonym z szeregu małych arkadek.
Widoczne są także wzory powstałe na skutek użycia cegły o dwóch kolorach: czerwonej i czarnej. Jest to dowód na to, że dbano w tych czasach o estetykę wykonania.
Kolejną basztą, która przetrwała, jest Baszta Stolarska, zwana też Basztą Stolarzy. Pochodzi z XV wieku. Charakterystyczne są tu okna w kształcie krzyży.
A oto jej widok od wewnętrznej strony murów.
Brama Ciesielska to trzecia baszta. Jest trochę inna od pozostałych - ma kształt ośmiokątny.
Mury obronne wokół Krakowa zostały zburzone na początku XIX wieku decyzją Rady Miasta. Baszt było 47, a bram - 7.

14 komentarzy:

  1. Bardzo ciekawy artykuł. Nie mieliśmy pojęcia, że prócz Bramy Floriańskiej zachowała się Brama Rzeźnicza. Co do istnienia baszt, też nasz wiedza była nikła. Jednak dzięki Twojemu artykułowi się znacznie wzbogaciła:)
    Pozdrawiamy:)

    OdpowiedzUsuń
  2. krakowskie średniowieczne umocnienia zawsze robiły na mnie wielkie wrażenie.. :) Świetnie je sfotografowałaś ;) Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dobrze, że przynajmniej część ocalała. Pozdrawiam.

      Usuń
  3. Świetny post! Szkoda, że tak mało się mówi o Bramie Rzeźniczej! Uwielbiam Kraków:)Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  4. Ja też właściwie niedawno się o niej dowiedziałam. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  5. Jestem zaskoczona Twoimi informacjami. Pierwszy raz słyszę o Bramie Rzeźniczej...
    Uwielbiam Kraków. Miałam być dzisiaj w tym urzekającym mieście.
    Niespodziewana wizyta pokrzyżowała mi plany.
    Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Przyjemnie mi, że czegoś nowego dowiedziałaś się dzięki mojemu wpisowi. Pozdrawiam.

      Usuń
  6. Pięknie. Wspaniale wyglądają jesienne bramy i zdjęcia. Do tego cenne informacje. Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Byłam wiele razy w Krakowie, ale bramy Rzeźniczej nie widziałam i nie wiedziałam o jej istnieniu. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  8. Cieszę się, że skorzystałaś... Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń