Zegary średniowieczne w Krakowie: kilka ciekawostek

W średniowiecznym Krakowie (tak jak w całej Europie)  istniały wyłącznie zegary pełne, które odmierzały 24 godziny; godzina 24 zazwyczaj kończyła dobę.  Godziny były na nich numerowane od 
1 do 24. W zależności od tego, czy liczenie godzin zaczynało się 
w południe, czy o północy, na tarczach tych zegarów w szczytowej pozycji był numer 12 lub 24.
Tak zwane półzegarze (zegary istniejące do czasów współczesnych; zegary 12-godzinne, które odliczały dwa razy po 12 godzin od północy i południa) jako pierwsze zostało zainstalowane na wieży Ratusza na Rynku Głównym w 1521 roku. 

W 1602 półzegarze zostało także wprowadzone na wieży katedralnej na Wawelu z inicjatywy Zygmunta III Wazy. W 1648 wprowadzono zmianę na zegarze ratuszowym na Kazimierzu. Społeczność Krakowa została wierna pełnemu zegarowi do początku XVIII wieku. Pełny zegar najdłużej utrzymał się w Collegium Maius, bo aż do końca pierwszej ćwierci XVIII wieku. Krakowianie byli przywiązani do formy pełnego zegara i z tego powodu na niektórych budynkach półzegarze zostało wprowadzone stosunkowo późno.
Niestety w Krakowie nie zachował się żaden pełny zegar.

(Powyżej przykład średniowiecznego zegara 24-godzinnego z Winthertur w Szwajcarii).


Skąd się wzięło pojęcie kwadransu akademickiego?

Uniwersytet Jagielloński miał umowę z władzami Krakowa (uchwała z 1518 roku) - zgodnie z nią zegar uniwersytecki na dziedzińcu Collegium Maius spóźniał się w stosunku do zegara miejskiego o 15 minut.