Godła i rzeźby na kamienicach Krakowa

Godła na kamienicach w czasach średniowiecza zastępowały numerację i ułatwiały identyfikację domu. Pierwsze pisemnie poświadczone stosowanie godła pochodzi z 1431 roku. Funkcjonowały one nieprzerwanie aż do 1792 roku, kiedy Kraków dostał się pod panowanie Austrii. Austriacy uporządkowali wiele spraw w Krakowie, wprowadzając między innymi numerację domów.
Najstarszym zachowanym godłem z XV wieku jest Podelwie, czyli Kamienica pod Lwem, przy ul. Grodzkiej 32.

Przy Grodzkiej 38 znajduje się Kamienica pod Elefanty. Widać tu wizerunki nosorożca i słonia. Są to jedne z najstarszych godeł Krakowa.

Kamienica pod Złotym Karpiem (Rynek Główny 10).

O Kamienicy pod Murzynami napisał w "Zaczarowanej dorożce" Konstanty Ildefons Gałczyński. Dawniej była tu apteka. Mieści się na rogu ul. Floriańskiej i Rynku.

Niektóre godła miały charakter informacyjny. Powiadamiały, jaki warsztat znajdował się w danym domu. W Kamienicy pod Dzwonami przy ul. Floriańskiej znajdował się warsztat ludwisarza, dlatego właśnie dzwony w godle kamienicy. Później prawdopodobnie w tym domu mieszkał kupiec handlujący winem, dlatego zamieszczone zostały nad wejściem owoce winogron, symbolizujące wino.

Pałac pod Baranami to kolejny przykład kamienicy z godłem. Według tradycji niegdyś w tym miejscu znajdowała się gospoda, przy której trzymano barany przeznaczone do sprzedaży dla mieszkańców Krakowa. I właśnie od nich wywodzi się godło i nazwa kamienicy. Pierwotnie godło wyglądało inaczej, zmieniono je po przebudowie.

Zakony również mają swoje herby. Nad wejściem do klasztoru dominikanów przy ul. Stolarskiej znajduje się godło zakonu: pies z pochodnią. Nazwa: dominikanie oznacza w języku łacińskim: psy Pana. Mówiąc inaczej: psy strzegące Pana.

Na wielu domach i kamienicach były umieszczane wizerunki świętych czy np. Matki Boskiej. Było to wyrazem oddania się w opiekę Bogu.

Bardzo znana jest Kamienica pod Obrazem, przy Rynku. Obraz przedstawia Matkę Boską. Gdy w 1850 roku był wielki pożar Krakowa i spłonęło wiele domów w tej okolicy, ta kamienica i sąsiadująca z nią przetrwały jako jedyne. Dla mieszkańców Krakowa było oczywiste, że "obraz" je uratował.

Na rogu Grodzkiej i Placu Wszystkich Świętych kupiec Antoni Suski oddał się w opiekę Matce Boskiej, zamieszczając jej figurę na swoim domu.

Św. Jan Kapistran na jednym z domów przy Rynku.

Kamienica pod Aniołkiem przy ul. Floriańskiej - to również znak oddania się pod opiekę Boga.

Rzeźba MB na jednej z kamienic przy ul. Floriańskiej.

Na najważniejszych budynkach Krakowa są herby Krakowa. Pałac Wielopolskich to od 1864 roku siedziba władz Krakowa. Został odbudowany po wielkim pożarze w 1850 roku. Nad wejściem widnieje herb miasta. Są tu również dwie postaci symbolizujące: Labor (praca) i Dignitas (dostojeństwo), które miały stanowić wskazówkę dla radców Krakowa.

Herb Krakowa na Bramie Floriańskiej:

Ostatnia kamienica to dom Jana Matejki przy ul. Floriańskiej 41. W nim się urodził. Gdy założył własną rodzinę, wykupił dom od rodzeństwa, aby tu zamieszkać. Przedtem dom został wyremontowany według projektu Tomasza Prylińskiego. Umieszczono na nim płaskorzeźby nawiązujące do maszkaronów z krakowskich Sukiennic. Dom nazwano: pod Trzema Pyskami.

Żona Matejki, Teodora, miała bardzo trudny charakter, często robiła mu awantury, co oczywiście było słychać na ulicy. Krakowianie mawiali, że dom powinien nazywać się nie pod Trzema, ale pod Czterema Pyskami.