niedziela, 28 listopada 2010

Wiersz o zimie dla dzieci: Pierwszy śnieg

Spadł pierwszy śnieg

Jestem wśród chmur,
w białej mgiełce
miękkiej i lekkiej,
jakby w kołderce.

Srebrzystobiała
pierzynka moja
śnieżnie coś gada,
nuci wciąż słowa:
śnieg, biel, śnieg, biel

Winter Drawing Kids at GetDrawings | Free download

Renesans w Krakowie, kilka ciekawostek z wycieczki

Początek renesansu w Polsce datuje się w architekturze na rok 1503. Wtedy zaprojektowano i zbudowano nagrobek króla Olbrachta w katedrze Wawelskiej – pierwsze w stylu renesansowym dzieło architektoniczne w Polsce. Opinie, że polski renesans zaczął się wcześniej, mogą dotyczyć jedynie sfery idei.

Dach Kaplicy Zygmuntowskiej jest pokryty złotem, które przekazała król Anna Jagiellonka. Było tego aż 60 kilogramów.



W czasach średniowiecza i później nie robiono nagrobków kobietom. Z tego powodu przez wiele lat nie wiedziano, gdzie została pochowana król Polski Jadwiga. Jej obecny nagrobek pochodzi z czasów współczesnych, z początku XX wieku. Jedynym wyjątkiem w tej kwestii była król Polski Anna Jagiellonka, której ufundowano nagrobek w Kaplicy Zygmuntowskiej  w Katedrze Wawelskiej wkrótce po śmierci.

Erazm Ciołek (biskup płocki, który mieszkał w Krakowie) pochodził z rodziny mieszczańskiej. Wykształcony ( ukończył dwa fakultety), znawca sztuki, miał wielkie ambicje, by zostać biskupem. Niestety biskupem mógł zostać tylko szlachcic. Erazm Ciołek, nie widząc innej możliwości zostania biskupem, posunął się do kłamstwa, po prostu powiedział, że jest szlachcicem. Gdy poproszono go, by udokumentował swoje pochodzenie, odrzekł, że słowo szlachcica samo w sobie jest pewne i niezłomne („W piśmiennictwie dawnej Polski często powtarzał się zwrot: verbum nobile – słowo szlachcica. Żywiono przekonanie, że słowo szlachcica to święta rzecz, a jego dotrzymanie jest gwarancją rzetelności i honoru”). Musiano mu uwierzyć; i tak został biskupem.
Kamienica nr 17 przy ulicy Kanoniczej to Pałac biskupa Erazma Ciołka – zabytkowy pałac z XVI wieku. Obecnie mieści się tu oddział Muzeum Narodowego w Krakowie.
W kościele franciszkanów znajduje się zbór portretów biskupów krakowskich. Na uwagę zasługują renesansowe, nieliczne w tym stylu w Polsce, portrety biskupów Tomickiego i Gamrata. Obaj byli znani z niezbyt prawego życia. Jednak Gamrat szczególnie się wsławił. Od jego nazwiska pochodzi pojęcie „gamratka”, czyli inaczej prostytutka, co pozostawiam bez komentarza.

Poniżej renesansowe krużganki na wawelskim dziedzińcu zamkowym.




piątek, 19 listopada 2010

Wiersze z czasów dzieciństwa moich dzieci

Śmiech

Gdy się Michaś  śmieje,
to nasz dom jaśnieje.
Uciekają smutki
do starej psiej budki.
Uśmiechnięte buzie
babci, taty, mamy
i też cioci Nusi.
Wszyscy w uśmiech gramy.


Ech

Michasia śmiech
to cud, ech...
Dzwoneczki dzwoniące,
skrzypeczki grające
i koniki polne
 na zielonej łące.
Aż zapiera dech
            ech...

wtorek, 16 listopada 2010

Wartałoby

Mieszkam w Krakowie od kilkunastu lat. Przeprowadzając się z Pomorza, weszłam w całkowicie nowe środowisko, miasto, region. Nie wiedziałam jednak, że dotyczy to również języka. Zetknęłam się tu z wieloma regionalizmami, które pogłębiły moje początkowe poczucie wyobcowania. Nie będę pisać o "na dworze" i "na polu", bo są one powszechnie znane i oczywiste. Chciałabym napisać o "wartałoby".

czwartek, 11 listopada 2010

Niepodległość w Krakowie i Isaac Singer

Dzisiaj byłam na wycieczce po Krakowie organizowanej przez Koło Grodzkie PTTK ( w ramach akcji "Zdobywamy odznakę Przyjaciela Krakowa"). Dowiedziałam się m.in., że Kraków był pierwszym miastem w Polsce, które odzyskało niepodległość. 31 października 1918 r. polscy oficerowie armii austriackiej pod dowództwem porucznika Antoniego Stawarza dokonali bezkrwawego przejęcia władzy w Krakowie. Rankiem zajęli koszary wojskowe na krakowskim Podgórzu, a do południa pozostałe obiekty wojskowe w mieście. Na koniec dokonali symbolicznego przejęcia odwachu na Rynku Głównym.
Austriackich żołnierzy było ok. 12 tys., a Polaków około kilkaset.

Zdjęcie przedstawiające czas wyzwolenia - 31 października 1918 roku. Żołnierze mają przypięte do czapek biało-czerwone kokardy:
31 października 1918 r. Żołnierze pierwszej polskiej warty na odwachu krakowskiego ratusza składają przysięgę. Do czapek przypięte symboliczne biało-czerwone kokardy. /Z archiwum Narodowego Archiwum Cyfrowego
Porucznik Antoni Stawarz:
Małopolscy Bohaterowie Niepodległości. Antoni Stawarz (1889-1955 ...
Okladka bez kodu.indd

Ostatnio zaczęłam czytać beletrystykę. Był czas, że w ogóle nie czytałam powieści (czytałam głównie książki psychologiczne), bo szkoda mi było na to czasu, a teraz chętnie wracam. Przeczytałam kilka powieści Isaaca Singera, m.in. "Szosza", "Miłość i wygnanie", a także zbiory opowiadań. Wiedziałam, że jest dobrym, cenionym pisarzem (laureatem Nagrody Nobla), ale zawsze kojarzył mi się z nudą. Nie wiem dlaczego. Przez wiele lat miałam w swojej prywatnej bibliotece "Sztukmistrza z Lublina", ale nigdy do tej powieści nie zajrzałam. Teraz cieszę się, że zaczęłam czytać Jego powieści i jestem wdzięczna losowi (?), przypadkowi, że tak się stało.
Isaac Bashevis Singer – polski noblista języka jidysz | Agencja ...
The World of Isaac Bashevis Singer | YIVO Institute for Jewish ...
Isaac Bashevis Singer (19011) - Lubimyczytać.pl
Sztukmistrz z Lublina - Isaac Bashevis Singer - 7155070524 ...
Sztukmistrz z Lublina, Isaac Bashevis Singer, Wydawnictwo Literackie