środa, 15 kwietnia 2015

Park im. dra Henryka Jordana w Krakowie

Park Jordana to najsłynniejszy krakowski park. Został założony w 1889 roku przez Henryka Jordana, krakowskiego lekarza i był pierwszym w Europie otwartym ogrodem gier i zabaw dla dzieci. Położony jest przy al. 3 Maja, w bezpośrednim sąsiedztwie Błoń, Miasteczka Studenckiego AGH i Stadionu Miejskiego, na którym swoje mecze rozgrywa piłkarski zespół Wisły Kraków.

Przed wejściem znajduje się tablica z przesłaniem parku: "Park imienia dra Henryka Jordana. Zabawy fizyczne na świeżym powietrzu są znakomitym środkiem wyrabiania i utrzymania sił żywotnych oraz zdrowia. Maj 1889".


Park powstał w 1889 roku z inicjatywy doktora Henryka Jordana. Utworzono go na terenie błoń czarnowiejskich w miejscu dawnej wystawy rolniczo-przemysłowej. Po uregulowaniu rzeki Rudawy, posadzeniu drzew i krzewów oraz ustawieniu drewnianych pawilonów otwarto park wraz z boiskami, przyrządami gimnastycznymi i placami do zabaw sportowych.

Początkowo do parku wchodziło się przez mostek na Ciepłej Wodzie. Znajdowała się tam drewniana brama z napisem "Miejski Park Dra Jordana". Dalej stała mleczarnia Eweliny Dobrzyńskiej, gdzie serwowano mleko, następnie wznosił się pawilon gimnastyczny z halą i werandą. Ćwiczenia sportowe odbywały się tu tylko latem. Wyróżniający się gimnastycy otrzymywali od Henryka Jordana książeczki oszczędnościowe z wkładem 5 guldenów. Naprzeciw pawilonu gimnastycznego, w altanowej rotundzie, koncertowała orkiestra. W małym drewnianym domku pomieszczono magazyn sprzętu sportowego i ogrodniczego. Na prawo od wejścia urządzono dla dzieci labirynt składający się z poplątanych ścieżek. Dalej stał domek dozorcy, który o zmroku przed zamknięciem obchodził park z ręcznym dzwonem, nawołując spacerowiczów do wyjścia.

Rada miejska nadała kompleksowi imię profesora Jordana. Do roku 1914 w parku Jordana zamieszczono 46 popiersi sławnych polskich poetów, uczonych, pisarzy i samego Jordana. Początkowo popiersia ustawiano wokół centralnego, kolistego placu na środku parku. Popiersia kute były w marmurze tyrolskim z Lass, odpornym na krakowskie warunki atmosferyczne. Pomniki zaczęto ustawiać na przełomie lat '80 i '90 XIX wieku. W roku 1900 było ich już 31.
Obecnie na terenie parku znajduje się 49 pomników. Niektóre z nich przestawiają całkiem współczesne, powojenne postaci; były one sukcesywnie dodawane od lat 90. XX wieku.
W czasie wojny uległy zniszczeniu piękne aleje grabowe. Popiersia zostały ukryte. Jednak chyba nie wszystkie przetrwały, skoro przed II wojną było ich 46, a teraz jest 49.
Kiedyś w parku mieściły się korty tenisowe, pływalnia i ślizgawka. Planem zajęć prowadzonych w parku, dobieraniem przewodników i grup oraz pogadankami na temat polskiej historii zajmował się sam Henryk Jordan. Podobne ogrody, na wzór krakowskiego, zaczęto tworzyć także w innych miastach: Jarosławiu, Lwowie, Nowym Sączu, Tarnopolu i Warszawie. Nazywano je ogrodami jordanowskimi.
Park można podzielić na dwie części: "dostojną", z popiersiami wybitnych Polaków, i rekreacyjną, sportową.
Już od wielu lat w tym parku można usiąść na trawie właściwie w każdym miejscu (w innych parkach stało się to normą dużo później).
Dzieci mogą się przejechać pociągiem "na kółkach":
W niewielkim stawie można popływać kajakiem, rowerem wodnym czy motorówką, aby nabrać wprawy przed wakacjami. Jest to przeznaczone głównie dla dzieci.
Kawiania "Jordanówka" znajduje się przy wejściu do parku.
Dla mnie osobiście najbardziej wartościowym elementem parku są popiersia, zwłaszcza te, które powstały na przełomie XIX i XX wieku. Wspaniały pomysł Jordana, wspólne uprawianie sportu - to już tylko wspomnienie. Teraz każdy robi to na własną rękę.

21 komentarzy:

  1. Bardzo ciekawe te zdjęcia.Serdecznie pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  2. Będąc w Muzeum Narodowym odwiedziłam Park Jordana.
    Była słoneczna jesień, park wyglądał zjawiskowo.
    Pozdrawiam serdecznie:)*

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W słoneczną jesień na pewno park wyglądałby wspaniale :)
      Serdecznie pozdrawiam :)

      Usuń
  3. Oj, piękne miejsce i mimo, że jestem częstym bywalcem Krakowa, nigdy jeszcze nie odwiedziłam Parku Jordana. Następnym razem nie omieszkam tam zajrzeć. Serdeczności

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Warto zobaczyć. Rzeźby, popiersia sławnych Polaków są bardzo atrakcyjne :)

      Usuń
  4. Doktor Jordan miał rację. Ruch to możliwość zobaczenia ciekawych miejsc :) Pozdrawiam gorąco

    OdpowiedzUsuń
  5. Będę za niedługo w krakowie więc na pewno odwiedze ten park ;)

    OdpowiedzUsuń
  6. Uwielbiam Park Jordana i często tam bywam:) Ciekawe czy się kiedyś minęłyśmy?
    Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
  7. Samo nazwisko to już zaszczyt. Piękne miejsce. Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  8. Rzeczywiście, ogromna kolekcja popiersi!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Kolekcja popiersi sławnych osób pięknie wykonanych - to wspaniale łączy się z zielenią drzew i krzewów :)

      Usuń
  9. Bardzo ciekawe to miejsce. W Krakowie byłam kilka razy, ale nie w tym parku. Może uda mi się go kiedyś odwiedzić.
    Pozdrowienia!:))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ten park znajduje się w okolicach Błoń. Jeden z najładniejszych w Krakowie :)

      Usuń
  10. Haniu, ale masz rozległą wiedzę, podziwiam i pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Korzystałam z różnych źródeł. Opisując jakieś miejsce, uczę się nowych rzeczy, zdobywam ciekawe informacje. Pozdrawiam :)

      Usuń